Kunst om je met hart en ziel in onder te dompelen: het is weer eens wat anders dan het klassieke plonsbad.

Turquoise water dat onophoudelijk klotst, de beweeglijke dans van wit-blauwe moza&iuml;ekjes onder mijn spartelende voeten, een libel die rakelings langs me heen scheert, en een ruwe boord die mijn buik schuurt telkens ik me uit het water hijs: mijn droomzwembad was lange tijd het oude exemplaar dat achterin de tuin van mijn grootouders lag te sluimeren. Het had iets romantisch in al haar imperfectie, elke plons erin was meteen ook een duik in de zorgeloosheid van de grote vakantie. Nu ik zelf groot ben en vakanties consequent net iets minder lang duren, is dat gevoel&nbsp; me dierbaarder dan ooit. Ik zoek het in elk zwembad, al blijkt het eerlijk gezegd wel h&eacute;&eacute;l diep verzonken in het gemiddelde grijs-blauwe bad out there. Een zwembad, dat is wat mij betreft een bad vol beloften en nostalgie, en precies is het verbazend dat zoveel mensen het op veilig spelen met een brave zwemkom. Xavier Glorieux, het brein achter Ceci n&rsquo;Est Pas Une Piscine, deelt alvast die mening. Hij maakte van buitengewone projecten zijn specialisatie: &ldquo;Ik ben begonnen met het aanleggen van ecologische zwemvijvers. Gaandeweg groeide het idee om de filterinstallaties en technieken daarvan toe te passen op bijzondere zwembaden. Het klassieke plaatje is voor mij een gemiste kans, want er bestaat een wereld aan architecturale mogelijkheden voor wat eigenlijk een belangrijk onderdeel van de leefruimte is. Wij gaan dieper graven en vragen ons af ho&eacute; we een glimlach tevoorschijn kunnen toveren van zodra mensen naar buiten kijken: ze kunnen dan uitkijken op een grijze watermassa, maar net zo goed op een beweeglijk kunstwerk vol optimisme.&rdquo; Dat laatste verklaart waarom Ceci N&rsquo;est Pas Une Piscine de hand reikt naar kunstenaars: &ldquo;Ons werk is, net als kunst, niet trendgevoelig: een zwembad ligt er in principe meer dan dertig jaar, dus het is zoeken naar een duurzame look, en die hoeft niet saai te zijn.&rdquo;&nbsp;
Het bedrijf kan op een langdurige samenwerking rekenen met Robin Vermeersch, de multidisciplinaire artiest die eerder dit jaar een Henry van de Velde award in de wacht sleepte met het tegelpatroon dat hij voor het Vilar theater in Louvain-La-Neuve ontwierp. Hij laat zich voor zijn zwembaden inspireren door de typische lijnen van een sportzwembad, alsook de manier waarop water komaf maakt met elke vorm van lineariteit. &ldquo;Golven, cirkels, bubbels: water is continu in beweging en dat fascineert me. Ik bedacht een gebroken tegelpatroon, zoals rechte lijnen er onder een massa water uitzien. De twist is dat het ontwerp ook echt is ondergedompeld, waardoor de oorspronkelijke lijn eigenlijk dubbel gebroken wordt en er een hele grote vibratie ontstaat. Dat was de opzet: een rationele structuur in dialoog brengen met een immer veranderende omgeving.&rdquo;

<h3 style="text-align: justify;">J&rsquo;peux pas, j&rsquo;ai piscine</h3>
&rsquo;s Werelds allereerste zwembad werd zo&rsquo;n 3000 jaar voor onze jaartelling gegraven in het huidige Pakistan. Het bakstenen reservoir met handige trapjes werd toen gebruikt voor religieuze ceremonies, enkel priesters konden erin baden. Een halve eeuw later verwezen de oude Egyptenaren in muurtekeningen naar hun zwemcultuur. Nobele badgasten werden er zowaar al crawlend afgebeeld. Het was trouwens bon ton in gegoede milieus om je kinderen op zwemles te sturen. En omdat de Nijl niet helemaal aan de gangbare veiligheidsvoorschriften voldeed -krokodillen en zo&hellip;- beschikten de meeste elite huishoudens over een indoor zwembad. Ook de Grieken en Romeinen spartelden maar wat graag rond. Gaius Maecenas, vertrouweling van keizer Augustus, was de allereerste die in zijn buitenverblijf een verwarmd zwembad liet installeren. Opmerkelijk, want de goede man was in de eerste plaats een fervent kunstliefhebber en sponsor van artiesten. Het woord mecenas is van zijn naam afgeleid. Eeuwen later is de link tussen kunst en zwembaden nog steeds ijzersterk. Popart icoon David Hockney maakte er zelfs zijn signatuur van. Tijdens zijn eerste bezoek aan Los Angeles in de vroege jaren zestig, tuurde de Brit door het vliegtuigraam en kon hij niet geloven wat hij zag: het Californische landschap was doorspekt met helderblauwe zwembaden, en meteen ook de belofte van een dromerig mooi leven. Groot-Brittanni&euml; had weliswaar een traditie van thermen en publieke baden, maar een scenario waarin Jan en Alleman langs zijn eigen pool kon chillen, barbecue&euml;n, en feesten: d&agrave;t moest het beloofde land zijn! A Bigger Splash, ongetwijfeld zijn meest bekende werk, straalt dat gevoel als geen ander uit: een zonovergoten bad in LA, zicht op palmbomen en een roze, modernistisch gebouw, en geen mens te bespeuren buiten de mysterieuze plons net onder de springplank. Je kan de zonnecr&egrave;me en grillende worsten er haast bij ruiken. Het schilderij verbeeldt als geen ander dat eeuwige vakantiegevoel waar we met z&rsquo;n allen zo naar verlangen. Escapisme als antwoord op de dagelijkse sleur, en in Hockneys geval op het grijze Engeland waarin hij zijn geaardheid niet openlijk kon uiten. Want onder het oppervlak liggen wel degelijk sensuele hints verborgen. Het zwembad als metafoor van onuitgedrukte verlangens en onverkende dieptes: ook dat is een wederkerend thema. In de film La Piscine, dat andere icoon, komt er rond een azuurblauw plonsbad in Saint-Tropez geen einde aan de broeierige blikken tussen Alain Delon, Jane Birkin, Romy Schneider en Maurice Ronet&nbsp; -of toch wel, in de vorm van een passionele verdrinkingsmoord. On se la coule douce&hellip;&nbsp;

<h3 style="text-align: justify;">Buitengewoon</h3>
Kortom, een zwembad is per definitie buitengewoon -en dat mag zich ook in haar design laten voelen. &ldquo;We tellen heel wat particulieren als klanten, maar je vindt onze signatuur ook bij hotels, zoals het vier-sterren ABC in Blankenberge, of Iconic House in het Zuid-Franse Gordes. Hotelconcepten zijn leuk, want daar mag je altijd een stapje verder gaan: mensen zijn op vakantie en houden wel van een krachtig statement.&rdquo; In het Portugese Comporta ligt er zo&rsquo;n eyecatcher: wat op het eerste zicht een eenvoudig, rechthoekig bassin is, geeft al gauw een schilderij van de Britse artiest Luke Edward Hall prijs. Zes mannelijke silhouetten met Olympische allures doen hun ding op de bodem, want zwemmen is nota bene iets sportiefs. &ldquo;Een zwembad gewoon effen laten, dat is niet meteen ons ding,&rdquo; aldus eigenaar en interieurdesigner Jean-Philippe Demeyer. &ldquo;Als je iets doet, moet je all the way gaan. Ik heb veel sympathie voor het werk van Hall en dacht: waarom vragen we hem niet om hier iets te komen schilderen? Hij meteen enthousiast, en zo geschiedde. Alentejo was oorspronkelijk een arme streek, waardoor de lokale architectuur heel zuiver is gebleven: witgekalkte huizen met blauwe toetsen, meer niet. Ons zwembad is daar een afspiegeling van: geen intrinsieke tegels of keramiek,&nbsp; maar een wit geschilderde bodem met een blauwe tekening op.&rdquo; Demeyer staat bekend om zijn fantasierijke designs en een voorliefde voor interessante blikvangers -aan &ldquo;mooi&rdquo; of &ldquo;lelijk&rdquo; doet hij niet. Daar vormt ook dit buitenverblijf geen uitzondering op. Langs het zwembad prijkt een knalgele sculptuur, die de kleuren van de ligbedjes op het dek weerspiegelt. &ldquo;Ik kocht het in Brugge bij een vintage dealer en vond het intu&iuml;tief in onze tuin passen. Het is zo&rsquo;n lelijk geel, dat vond ik heel tof.&rdquo; 
&ldquo;Ik had het eerder al over het totaalplaatje, het schilderij dat zich aanbiedt wanneer je naar buiten kijkt,&rdquo; vervolgt Glorieux. &ldquo;Het zwembad is slechts &eacute;&eacute;n kleine radar in dat beeld, naast de tuin, de horizon, het pool house, eventuele kunstwerken, enzovoort. We hebben klanten in eigen land en je vindt hier heus wel pareltjes, maar Belgen zijn extreem discreet. Ze willen er niet mee uitpakken, het zwembad ligt er voor hun eigen geluk. Jammer genoeg zien weinig mensen daarom wat er zoal kan. Ik vind het prachtig als mensen mij vragen wat &igrave;k met hun zwembad zou doen: een Oosters tapijt in leggen, of het via een organische wand uit de grond laten steken! Soms moet je mensen pushen om verder te denken...&rdquo; Ook Demeyer ontwerpt fantasierijke pool houses en zwembaden voor Belgen. &ldquo;Ik personaliseer elk project op basis van het verhaal van mijn klanten en de locatie. Eerst leg ik de link met de locatie, en dan&hellip; twist ik die link! Het clich&eacute; wil dat Belgi&euml; een grijs land is, al ben ik het daar niet mee eens. Een zwembad moet ontspannend zijn, en in hun zoektocht naar sereniteit wissen mensen zichzelf soms helemaal uit. Dat is wat mij betreft onnatuurlijk: ik omarm kleur. Als iemand zegt dat zijn tuin grijs is, dan smijt ik er juist nog meer kleur bij, want je moet van alles een feest maken!&rdquo;&nbsp;
En het is alvast een feest voor de zintuigen om een bad vol creatief moois in te duiken. Immersieve kunst is de laatste jaren aan een opmars bezig, en eigenlijk is dat waar dit soort ontwerpen om draait: je dompelt je letterlijk onder in een kunstwerk. Onder water kan je niet nadenken en staat de wereld even stil: het water stroomt langs je lichaam, in je oren en uit je neus, je zicht is troebel. Het is een puur gevoel van loslaten, en dat hebben we in deze chaotische tijden meer dan ooit nodig. Vermeersch nam onderwaterfoto&rsquo;s in zijn creatie om de ervaring over te brengen: &ldquo;Je raakt een beetje gedesorienteerd door de vibrerende ervaring, waarop je trouwens niet uitgekeken raakt. Water is constant in beweging en elke beweging is anders, eigenlijk maak je deel uit van een kunstwerk dat eindeloos evolueert. We mogen trouwens wel dezelfde patronen gebruiken, maar geen twee zwembaden bieden dezelfde ervaring.&rdquo; Eenzelfde verhaal in het &ldquo;Olympische&rdquo; bad van Demeyer, waar zwemmers in hun fascinatie voor de tekening vaker dan niet de boord missen. &ldquo;Omdat de zijwanden niet beschilderd zijn, voelt het alsof je echt &igrave;n de tekening zwemt. Op foto ziet alles er heel plat uit, maar onder water krijgt het plots een 3D-effect.&rdquo;&nbsp;
Een kunstwerk dat in waarde stijgt omdat je er ongegeneerd in mag duiken en bommetjes maken, het bloot kan stellen aan de natuurelementen, en er zelfs een cocktail in mag morsen: we kwamen al saaiere passages tegen in de kunstgeschiedenis!&nbsp;

Beyond blue: het zwembad opnieuw uitvinden als leefruimte

Related Articles

Travel

De 7 mooiste natuurlijke zwembaden die doen dromen van reizen

Travel

Art & Culture

Recommended posts for you

Travel

Okavango: in het hart van het wilde reservaat van Botswana

Art & Culture